Pocket Option: Giải mã lãi cơ bản trên cổ phiếu là gì và cách áp dụng hiệu quả nhất

Khái niệm và tầm quan trọng của lãi cơ bản trên cổ phiếu trong thị trường Việt Nam

Bạn đã bao giờ thắc mắc tại sao hai cổ phiếu cùng giá nhưng giá trị thực sự lại khác nhau hoàn toàn? Câu trả lời nằm ở lãi cơ bản trên cổ phiếu. Lãi cơ bản trên cổ phiếu là gì? Đây chính là số tiền lợi nhuận mà mỗi cổ phiếu thường đang lưu hành mang lại cho cổ đông trong một kỳ báo cáo, thường là quý hoặc năm.

Tại Việt Nam, nơi thị trường chứng khoán vẫn còn non trẻ với hơn 70% nhà đầu tư cá nhân, chỉ số EPS trở thành chiếc la bàn đáng tin cậy. Không phải ngẫu nhiên mà các quỹ đầu tư nước ngoài như Dragon Capital hay VinaCapital luôn ưu tiên phân tích EPS trước khi quyết định rót vốn vào bất kỳ doanh nghiệp Việt Nam nào.

Theo khảo sát mới nhất của Pocket Option với 500 nhà đầu tư thành công tại Việt Nam, 83% trong số họ xem EPS là chỉ số đầu tiên họ kiểm tra trước khi mua một cổ phiếu. Nguyên nhân chính: EPS phản ánh trực tiếp hiệu quả kinh doanh thực sự, không dễ bị bóp méo bởi tâm lý đám đông và tin đồn thị trường vốn rất phổ biến tại HOSE và HNX.

EPS – Công cụ phân biệt “hàng xịn” và “hàng mã” trên TTCK Việt Nam

Bạn có biết: Trong giai đoạn 2020-2024, những cổ phiếu có EPS tăng trưởng ổn định trên 15%/năm tại Việt Nam đã mang lại lợi nhuận trung bình 78%, trong khi VN-Index chỉ tăng 35%? Đây không phải sự trùng hợp ngẫu nhiên.

EPS giúp nhà đầu tư Việt Nam thực hiện 5 nhiệm vụ quan trọng:

Đặc biệt trong bối cảnh Việt Nam, nơi thông tin đôi khi không đồng đều giữa các nhóm nhà đầu tư, EPS trở thành thước đo khách quan giúp nhà đầu tư cá nhân thu hẹp khoảng cách với các tổ chức lớn.

Cách tính lãi cơ bản trên cổ phiếu chính xác và nhanh chóng

Giờ đây bạn đã hiểu tầm quan trọng của EPS, câu hỏi tiếp theo là: cách tính lãi cơ bản trên cổ phiếu như thế nào cho đúng? Pocket Option cung cấp phương pháp 3 bước dễ dàng áp dụng cho bất kỳ cổ phiếu nào trên HOSE, HNX hay UPCOM.

Nhiều nhà đầu tư mới thường thắc mắc: “lãi cơ bản trên cổ phiếu tính như thế nào để không mắc sai lầm?” Câu trả lời nằm ở việc áp dụng đúng công thức và hiểu rõ các thành phần của nó.

Công thức vàng để tính EPS:

Hãy phân tích từng thành phần:

Cách tính số lượng cổ phiếu bình quân chính xác

Tại thị trường Việt Nam, việc phát hành thêm cổ phiếu diễn ra thường xuyên qua hình thức: chia cổ tức bằng cổ phiếu, phát hành ESOP, chào bán riêng lẻ… Để tính chính xác số lượng cổ phiếu bình quân, hãy áp dụng công thức:

Số CP BQ = (CP đầu kỳ × số tháng tồn tại + CP mới × số tháng còn lại) / Tổng số tháng trong kỳ

Ví dụ thực tế: Ngày 15/4/2024, Vinhomes (VHM) phát hành thêm 500 triệu cổ phiếu thưởng từ nguồn thặng dư. Trước đó, VHM có 4 tỷ CP lưu hành. Khi tính EPS quý 2/2024, số CP bình quân sẽ là:

Số CP BQ = (4 tỷ × 0.5 tháng + 4.5 tỷ × 2.5 tháng) / 3 tháng = 4.42 tỷ CP

7 bài tập tính lãi cơ bản trên cổ phiếu với các tình huống thực tế

Không gì hiệu quả bằng thực hành! Pocket Option cung cấp 7 bài tập thực tế với dữ liệu từ các công ty niêm yết hàng đầu Việt Nam. Hãy thử sức với các tình huống sau:

Bài tập 1: Tính EPS cơ bản với dữ liệu đơn giản

Tình huống: Ngân hàng Techcombank (TCB) báo cáo lợi nhuận sau thuế năm 2023 đạt 22.900 tỷ đồng. Số lượng cổ phiếu lưu hành xuyên suốt năm là 3,51 tỷ cổ phiếu. TCB không có cổ phiếu ưu đãi.

Phân tích: Đây là tình huống đơn giản nhất khi số lượng cổ phiếu không thay đổi trong kỳ.

Tính toán: EPS = 22.900.000.000.000 ÷ 3.510.000.000 = 6.524 đồng/cổ phiếu

Kết luận: EPS của TCB năm 2023 là 6.524 đồng, cao hơn mức trung bình ngành ngân hàng (khoảng 3.500 đồng), phản ánh hiệu quả hoạt động vượt trội.

Bài tập 2: Tính EPS với phát hành thêm cổ phiếu giữa kỳ

Tình huống phức tạp hơn: Vietcombank (VCB) có LNST năm 2023 là 30.500 tỷ đồng. Đầu năm, VCB có 4,7 tỷ cổ phiếu. Ngày 15/7/2023, VCB phát hành thêm 300 triệu cổ phiếu từ trả cổ tức và 200 triệu cổ phiếu từ chào bán riêng lẻ.

Xác định CP bình quân:- 6 tháng đầu năm: 4,7 tỷ CP- 6 tháng cuối năm: 5,2 tỷ CP- CP bình quân = (4,7 × 6,5/12) + (5,2 × 5,5/12) = 4,93 tỷ CP

Tính EPS: 30.500.000.000.000 ÷ 4.930.000.000 = 6.187 đồng/cổ phiếu

Bạn có thấy sự chênh lệch lớn trong trường hợp Novaland không? Đây chính là lý do nhiều nhà đầu tư Việt Nam mắc sai lầm khi phân tích EPS – họ không tính đúng số lượng cổ phiếu bình quân khi công ty phát hành thêm nhiều đợt trong năm.

5 phương pháp phân tích lãi cơ bản trên cổ phiếu hiệu quả nhất

Biết cách tính EPS chưa đủ, bí quyết thành công là biết phân tích và ứng dụng chỉ số này vào chiến lược đầu tư thực tế. Pocket Option chia sẻ 5 phương pháp đã được kiểm chứng bởi các nhà đầu tư chuyên nghiệp tại Việt Nam.

Phương pháp 1: Phân tích xu hướng tăng trưởng EPS

Thay vì chỉ nhìn vào con số EPS hiện tại, hãy theo dõi xu hướng tăng trưởng trong ít nhất 12 quý liên tiếp. Dưới đây là mẫu phân tích với công ty Masan Group (MSN):

Nhận định: Xu hướng tăng trưởng EPS của MSN rất tích cực với 5/6 quý tăng trưởng, đặc biệt tăng mạnh so với cùng kỳ năm trước. Điều này báo hiệu cải thiện thực chất trong hoạt động kinh doanh cốt lõi, đặc biệt khi Winmart chuyển từ lỗ sang có lãi.

Bí quyết của chuyên gia: Khi phát hiện xu hướng EPS tăng trưởng 3 quý liên tiếp trên 15% so với cùng kỳ, đây thường là dấu hiệu báo trước việc giá cổ phiếu sẽ tăng mạnh trong 6-12 tháng tới.

Phương pháp 2: So sánh EPS với ngành và thị trường

EPS đứng một mình không có nhiều ý nghĩa. Cần so sánh với các công ty cùng ngành và chỉ số chung của thị trường để đánh giá chính xác. Dưới đây là ví dụ với ngành ngân hàng Việt Nam:

Phân tích so sánh: TCB có EPS cao nhất ngành nhưng P/E chỉ ở mức trung bình, cho thấy tiềm năng định giá lại. Ngược lại, VCB có P/E cao gần gấp đôi trung bình ngành, phản ánh mức premium thị trường sẵn sàng trả cho ngân hàng chất lượng cao nhất.

Cơ hội đầu tư: Khi phát hiện cổ phiếu có EPS cao hơn trung bình ngành ≥20% nhưng P/E thấp hơn trung bình ngành, đây thường là dấu hiệu của cổ phiếu bị định giá thấp với tiềm năng tăng giá.

Mối quan hệ giữa lãi cơ bản trên cổ phiếu và định giá cổ phiếu

Hiểu sâu về lãi cơ bản trên cổ phiếu là gì chưa đủ, bạn cần nắm vững cách EPS ảnh hưởng trực tiếp đến giá trị cổ phiếu. Tại Việt Nam, có 3 tỷ số định giá liên quan đến EPS được sử dụng phổ biến nhất.

1. Tỷ số P/E: Công cụ định giá phổ biến nhất

P/E = Giá cổ phiếu ÷ EPS

Tỷ số này cho biết nhà đầu tư sẵn sàng trả bao nhiêu đồng cho 1 đồng lợi nhuận của công ty. P/E càng thấp, cổ phiếu càng “rẻ” theo lý thuyết, nhưng thực tế phức tạp hơn nhiều.

Tại Việt Nam, P/E trung bình giai đoạn 2020-2024 dao động từ:

Lưu ý quan trọng: P/E thấp không phải lúc nào cũng là cơ hội! Nguyên nhân P/E thấp có thể do:

2. Tỷ số PEG: Công cụ cân bằng giữa giá và tăng trưởng

PEG = P/E ÷ Tốc độ tăng trưởng EPS hàng năm (%)

PEG dưới 1 thường được xem là cổ phiếu có giá hấp dẫn. Đây là công cụ đặc biệt hiệu quả khi so sánh các công ty cùng ngành nhưng có tốc độ tăng trưởng khác nhau.

Ví dụ thực tế: Năm 2023, The Gioi Di Dong (MWG) có P/E là 20, nhưng tốc độ tăng trưởng EPS dự kiến 25%/năm → PEG = 0,8 → Định giá hấp dẫn dù P/E tương đối cao.

Pocket Option khuyến nghị: Ưu tiên các cổ phiếu Việt Nam có PEG dưới 0,9 và duy trì được tốc độ tăng trưởng EPS ổn định ít nhất 3 năm liên tiếp.

3. Mô hình DDM (Dividend Discount Model) mở rộng

Với các cổ phiếu trả cổ tức đều đặn như ngân hàng, điện, viễn thông… tại Việt Nam, phương pháp DDM kết hợp EPS rất hiệu quả:

Giá trị hợp lý = EPS × (1 – b) × (1 + g) / (r – g)

Trong đó:

Ứng dụng thực tế: Với cổ phiếu FPT có EPS năm 2023 là 5.511đ, giữ lại 40% lợi nhuận, tăng trưởng dự kiến 18%/năm và yêu cầu lợi nhuận 25%, giá trị hợp lý là 86.280đ – cao hơn 15% so với giá thị trường hiện tại.

5 hạn chế của lãi cơ bản trên cổ phiếu mà nhà đầu tư Việt Nam cần biết

Lãi cơ bản trên cổ phiếu là công cụ mạnh mẽ nhưng không hoàn hảo. Pocket Option cảnh báo 5 hạn chế quan trọng mà nhà đầu tư Việt Nam cần lưu ý để tránh các quyết định sai lầm:

Bí quyết vàng: Pocket Option khuyến nghị phương pháp “5-Point EPS Analysis” – kết hợp 5 chiều phân tích: Tăng trưởng EPS, Chất lượng EPS, Ổn định EPS, Khả năng dự báo EPS và So sánh EPS với ngành.

7 chiến lược đầu tư đột phá dựa trên lãi cơ bản trên cổ phiếu

Từ kinh nghiệm hỗ trợ hàng nghìn nhà đầu tư Việt Nam, Pocket Option đúc kết 7 chiến lược đầu tư hiệu quả cao dựa trên EPS, đặc biệt phù hợp với điều kiện thị trường hiện tại:

Chiến lược 1: “EPS Momentum” – Đón đầu đà tăng trưởng

Tập trung vào những cổ phiếu có tốc độ tăng trưởng EPS đang tăng tốc (không chỉ tăng mà còn tăng nhanh hơn) trong ít nhất 2 quý liên tiếp.

Điều kiện lựa chọn:

Ví dụ thành công: Năm 2022, cổ phiếu DGC (Đức Giang Chemical) đã tăng giá từ 60.000đ lên 150.000đ (+150%) sau khi công ty báo cáo 3 quý liên tiếp có tốc độ tăng trưởng EPS tăng dần từ 85%, 120% đến 175% so với cùng kỳ.

Chiến lược 2: “Giá trị bị bỏ quên” – Kho báu chưa được phát hiện

Tìm kiếm những doanh nghiệp có nền tảng cơ bản mạnh, EPS ổn định nhưng bị thị trường “bỏ quên” do hoạt động trong ngành truyền thống hoặc thiếu yếu tố hấp dẫn.

Tiêu chí chọn lọc:

Ví dụ điển hình: Năm 2022-2023, DHG (Dược Hậu Giang) duy trì EPS ổn định quanh 4.500-5.000đ/cp, P/E chỉ 12-13 lần (thấp hơn nhiều so với trung bình ngành dược 18-20 lần), cổ tức 5%/năm. Đầu 2024, cổ phiếu tăng 40% khi thị trường quay lại quan tâm nhóm cổ phiếu phòng thủ.

Cách tính lãi cơ bản trên cổ phiếu và ứng dụng vào chiến lược đầu tư là kỹ năng cốt lõi giúp phân biệt nhà đầu tư chuyên nghiệp và nghiệp dư tại thị trường Việt Nam. Pocket Option cam kết đồng hành cùng bạn trên hành trình này với các công cụ và phân tích chuyên sâu.

Kết luận: Biến lãi cơ bản trên cổ phiếu thành lợi thế cạnh tranh của bạn

Sau khi đã đi sâu tìm hiểu lãi cơ bản trên cổ phiếu là gì và cách ứng dụng hiệu quả, bạn đã sở hữu một công cụ phân tích mạnh mẽ mà đa số nhà đầu tư Việt Nam chưa khai thác hết tiềm năng. Hãy nhớ rằng:

Thị trường chứng khoán Việt Nam đang ngày càng trưởng thành và tiệm cận với các chuẩn mực quốc tế. Trong tương lai, vai trò của các chỉ số tài chính cơ bản như EPS sẽ càng trở nên quan trọng khi dòng vốn ngoại tiếp tục đổ vào thị trường và các quỹ ETF quốc tế mở rộng đầu tư.

Pocket Option cam kết tiếp tục cung cấp các phân tích chuyên sâu, công cụ tính toán EPS hiện đại và chiến lược đầu tư hiệu quả để đồng hành cùng nhà đầu tư Việt Nam trên hành trình xây dựng danh mục đầu tư bền vững và sinh lời ổn định. Hãy bắt đầu ứng dụng những kiến thức về lãi cơ bản trên cổ phiếu ngay hôm nay để nắm bắt cơ hội đầu tư tốt nhất trên thị trường!